Als een tegel niet goed breekt (er wordt ook wel gezegd: niet goed snijdt, maar in iedere tegel is een kras te maken en is dus te snijden), dan kan dat aan drie verschillende zaken liggen. We zullen deze oorzaken aan de hand van een voorbeeld uit de praktijk één voor één bespreken.
De video hiernaast is een heel goed voorbeeld van het verkeerd wegbreken van een tegel. Dit kan liggen aan het gereedschap, de snijtechnieken en/of de tegel. Meestal is er slechts één oorzaak (gelukkig!), maar ze kunnen natuurlijk ook allemaal tegelijkertijd voorkomen.
1. HET GEREEDSCHAP
Als het breken niet lukt, gaan we allereerst het gereedschap bekijken. Het moet het juiste kwaliteitsgereedschap zijn en het gereedschap moet in goede staat zijn.
In ons voorbeeld hebben we een TX-MAX tegelsnijder gebruikt met het 22 mm Extreme wieltje. Deze tegelsnijder heeft een maximale breekkracht van 1200 kg en is het juiste gereedschap om harde tegels te breken. Met het 22 mm Extreme snijwieltje zijn we ervan overtuigd het juiste wieltje te hebben, maar voor de zekerheid hebben we ook nog een 8 mm wieltje geprobeerd (zie video 2).
Ook dient het gereedschap goed onderhouden te zijn. Hieronder volgen enkele voorbeelden die het slecht wegbreken van een tegel als gevolg kunnen hebben:
- Keramische resten onder de breekplaten, waardoor deze niet meer vrij kunnen bewegen.
- Een te stomp snijwieltje.
- Een snijwieltje dat niet zuiver recht naar voren snijdt (dus schuin in de houder zit).
- Speling op de tegelsnijder.
2. DE SNIJTECHNIEK
Als het niet aan het gereedschap ligt, dan zou het ook nog aan de snijtechniek kunnen liggen. In onze vorige blog Snijtechnieken voor tegels: welke fouten kan ik maken? staan deze uitgebreid beschreven. We herhalen ze hier nog even kort:
- Te snel of juist te langzaam snijden.
- Snijden met te veel of juist te weinig druk.
- Te onregelmatig snijden.
- Stukken overslaan tijdens het snijden.
Tussenconclusie: het ligt niet aan het gereedschap en niet aan de snijtechniek. Dan blijft er maar één andere oorzaak over…
3. DE TEGEL
Bij de meeste tegels die niet goed breken, is inwendige spanning de grootste oorzaak. Maar er zijn ook ander specifieke gevallen, waarbij de ondermassa harder is dan de toplaag.
Als er te veel inwendige spanning in de tegel zit, dan kun je deze tegel (bijna) niet mooi breken. (Overigens kun je ook bij het zagen problemen krijgen met deze tegels).
Deze interne spanning ontstaat door een te snelle afkoeling tijdens het bakproces. Rond 573°C voltrekt zich een belangrijke fase in het bakproces. We noemen dit de kwartssprong. De kwartskristallen gaan zich herschikken en alphakwarts wordt betakwarts. Deze chemische verandering van de klei gaat samen met plotselinge uitzetting van de klei tot ongeveer 1%. Bij het afkoelen gebeurt het omgekeerde! De plotse volumeverandering die zich op dat ogenblik doorvoert in een hooggebakken gesinterde of verglaasde klei kan leiden tot behoorlijke spanningen binnen de reeds uitgeharde kleimassa’s. Het is heel belangrijk om de kwartssprong langzaam te passeren tijdens het bakproces.
Het is een wat technisch verhaal, maar wel heel belangrijk want door deze interne spanning volgt de tegel tijdens het breken toch zijn eigen krachtlijnen onder in de toplaag.
Geef echter niet te snel op en kijk of het breken wel lukt nadat je een ander diameter snijwieltje hebt gebruikt of probeer het volgende advies eens uit:
TIP! Ga een paar keer over de snijlijn heen
Lukt het breken niet meteen? Ga dan gerust twee of drie keer over de snijlijn heen. (Sommigen zeggen ook dat dat helemaal niet mag, maar dat staat nergens geschreven.) Je snijwieltje zal sneller slijten, maar in de meeste gevallen is dit nog steeds goedkoper dan zagen.
In de tweede video hiernaast zie je dat na meerdere keren snijden het breken wel lukt.
Helaas spat het glazuur ervan af. Bij een vloertegel is dat niet zo erg als er een plint opkomt, maar als het zichtwerk is dan moet dat beter.
We hebben het daarom daarna nog met een kleiner snijwieltje (8 mm) geprobeerd, maar deze kwam helemaal niet door de toplaag heen.
Het bleek dat bij deze geglazuurde vloertegel de ondermassa (dus de echte tegel) harder is dan de aangebrachte geglazuurde toplaag. Er blijft dus niets ander over dan deze tegel met diamant te bewerken.
Belangrijk is om uit te zoeken welke oplossing – commercieel – voor jou het beste is. Als je twee of drie keer over dezelfde snijlijn gaat, dan slijt het wieltje eerder. Toch kun je het altijd eens proberen, want als het wel lukt dan kun je de tegel goedkoper verwerken. Lukt het niet? Dan moet je inderdaad naar het diamant grijpen. Maar sluit niet meteen de tegelsnijder uit!
Wil je graag nog meer informatie over het snijden en breken van tegels? Blijf dan vooral onze blogs lezen, er volgen er snel meer! Ondertussen kun je gratis lid worden van Club RUBI zodat je gemakkelijk toegang hebt tot alle productinformatie, jouw aankopen kunt registreren voor verlengde garantie en daarbij ook nog eens spaart voor kadobonnen van Decathlon.
Plaats commentaar